Przepadek jest sposobem na zapewnienie wykonania zobowiązania, a także miarą odpowiedzialności za jego niewykonanie, nienależyte wykonanie. Podstawy wniosku, rodzaje przepadku określają obowiązujące przepisy prawa cywilnego.
Przepadkiem jest kwota pieniężna określona w ustawie, umowie cywilnoprawnej, którą jedna ze stron zobowiązania musi zapłacić drugiej stronie, z zastrzeżeniem naruszenia tego obowiązku (jego nieterminowego wykonania). Kara ma na celu zapewnienie wykonania zobowiązań przez uczestników obrotu cywilnego, gdyż prawdopodobieństwo pociągnięcia do tej odpowiedzialności skłania kontrahentów do terminowego wywiązywania się ze swoich zobowiązań w całości. Poniesienie określonych strat przez odbiorcę przepadku nie ma znaczenia dla jego zapłaty, zatem zainteresowany kontrahent nie jest zobowiązany do udowodnienia istnienia tych strat.
Rodzaje przepadku
Główna klasyfikacja zakłada istnienie dwóch rodzajów przepadku: prawnego i umownego. Kara prawna jest określona przez dowolny akt prawny, a kara umowna jest ustalona w porozumieniu stron. Przykładem kary prawnej jest przepis art. 395 kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej. Wysokość i warunki zastosowania kary umownej kontrahenci ustalają niezależnie. Ponadto kara może być wyrażona w postaci grzywny lub odsetek karnych. Kara zwykle wiąże się z zapłaceniem określonej stałej kwoty, którą można wyrazić jako procent zobowiązania głównego lub po prostu jako z góry ustaloną kwotę. Kary oznaczają naliczenie określonego procentu za każdy dzień zwłoki dokonanej przez kontrahenta, chociaż maksymalna wysokość kary w tym przypadku może być również ograniczona przez strony umowy.
Podstawy zastosowania kary
Podstawą zastosowania przepadku jest naruszenie zobowiązania, które najczęściej wyraża się zwłoką w jego wykonaniu. W takim przypadku przesłanką jest istnienie odpowiedzialności dłużnika za takie naruszenie, gdyż w przypadku braku tej odpowiedzialności kara nie może być ściągnięta. Podstawą dokumentacyjną wymierzenia kary prawnej jest normatywny akt prawny, który przewiduje jej ściągnięcie. Jeżeli mówimy o karze umownej, to pisemna umowa stron stanowi podstawę dokumentacyjną, ponieważ na podstawie umowy ustnej kara nie jest zapłacona, co jest przewidziane w prawie cywilnym.
