Nie sposób wyobrazić sobie nowoczesnej gospodarki rynkowej bez rynku finansowego. Jest to sfera realizacji aktywów finansowych lub ogółu wszystkich zasobów pieniężnych, które są w ciągłym ruchu pod wpływem zmian podaży i popytu.
Rynek finansowy: istota, modele
Specyfika rynku finansowego polega na tym, że głównym towarem jest tu pieniądz. Krążą w kluczowych sektorach sektora finansowego - kredytowym, inwestycyjnym (rynek papierów wartościowych), walutowym (Forex), akcyjnym, ubezpieczeniowym itp. Im sprawniej funkcjonuje rynek finansowy, tym większa płynność jest mu dostarczana.
Globalny rynek finansowy jest tworzony przez zagregowaną podaż i popyt pożyczkodawców i pożyczkobiorców. Ma szerokie grono uczestników. Są to agencje rządowe, poszczególne kraje, inwestorzy prywatni i instytucjonalni.
Istnieją dwa kluczowe modele rynków finansowych – system skoncentrowany na finansowaniu bankowym (kontynentalny) oraz na rynku papierów wartościowych i inwestorów instytucjonalnych (model anglo-amerykański). Najnowszy model nastawiony jest na ofertę publiczną i rozwinięty rynek wtórny. W modelu kontynentalnym występuje dość wysoki poziom koncentracji kapitału własnego w wąskim gronie inwestorów.
Funkcja realokacji gotówki i ułatwienia dostępu do aktywów
Jednym z kluczowych zadań rynku finansowego jest redystrybucja środków od tych, którzy mają nadwyżkę, do tych, którzy potrzebują inwestycji. W rezultacie fundusze są redystrybuowane między różne sektory gospodarki. W większości przypadków pieniądze trafiają do grona osób, które mogą je efektywniej wykorzystać.
W wyniku redystrybucji wolny pieniądz zamienia się w kapitał pożyczony. W rezultacie rynek finansowy udostępnia pieniądze wszystkim swoim uczestnikom, którym zależy na zyskach kapitałowych.
Rynek finansowy ułatwia sam proces przynoszenia pieniędzy konsumentom. Osiąga się to poprzez tworzenie instytucji pośredniczących – banków, funduszy inwestycyjnych, giełd papierów wartościowych itp.
Funkcja cenowa
Na rynkach finansowych ceny zasobów są ustalane pod wpływem stosunku podaży do popytu. W tym przypadku cena środków finansowych oznacza dochód, który kupujący płaci sprzedającemu. Może to być stopa procentowa banku, cena akcji, stopa obligacji, kwota dywidendy itp.
W najbardziej ogólnym przypadku schemat kształtowania się cen równowagi wygląda następująco. Inwestorzy (ci, którzy tworzą popyt) mają własne wyobrażenia na temat akceptowalnego poziomu zwrotu przy określonym poziomie ryzyka. A emitenci (ci, którzy tworzą propozycję) mają na celu zapewnienie wymaganej rentowności inwestycji. Na podstawie tego stosunku powstaje cena równowagi.
Funkcja oszczędzania kosztów
Rynki finansowe obniżają koszty transakcji. Z uwagi na fakt, że każdego dnia na rynku dokonywany jest znaczny wolumen transakcji, możliwe staje się ograniczenie ryzyka i kosztów transakcyjnych. Zmniejszają się dzięki efektom skali, ulepszonym procedurom wyceny wartości papierów wartościowych, a także ich emitentom.