Pieniądz papierowy na długo wkroczył w życie ludzkiego społeczeństwa. Są bardzo wygodne w porównaniu do ciężkich monet. Niewielka kartka papieru z obrazkami nadrukowanymi liczbami zastępuje ogromną liczbę monet. Grube zwitki pieniędzy to jeden z fetyszy naszych czasów, część marzeń człowieka o „normalnym życiu”.
Historia pieniądza papierowego, podobnie jak papieru w ogóle, zaczyna się w Chinach. W VIII wieku ne państwo chińskie zaczęło drukować papierowe pieniądze, które można było wymienić na monety. Dzięki niekontrolowanej emisji niezabezpieczonych pieniędzy doszło do załamania gospodarczego, a ludność Chin na długo straciła zainteresowanie papierowym pieniądzem.
Jeszcze przed pojawieniem się pieniądza papierowego w Chinach, zobowiązania dłużne rozpowszechniły się na Bliskim Wschodzie. Najprawdopodobniej przybyli tam ze starożytnego Egiptu. Świat starożytny posiadał szeroki i rozgałęziony system zobowiązań dłużnych, pieniądze na okaziciela często zastępowały paragony, choć nie miały one ani ochrony, ani jednolitości.
Po pojawieniu się w Europie dużej populacji żydowskiej, zakorzenił się tam również bliskowschodni (czyli antyczny) system kwitów i rachunków. Kupcy żydowscy i lichwiarze używali znanego im systemu, a miejscowa ludność nie mogła nie zwrócić na to uwagi i pożyczyć tak wygodny sposób liczenia.
Pierwsze papierowe pieniądze na kontynencie europejskim pojawiły się w XVI wieku w holenderskiej Lejdzie podczas oblężenia miasta i miały zastąpić srebro. Pierwszy europejski pieniądz papierowy w znanej nam formie został wyemitowany w 1661 roku w Szwecji. W tym samym stuleciu Brytyjczycy również wydali swoje banknoty. Europejski pieniądz papierowy zasadniczo łączył zalety chińskiego pieniądza papierowego (jednolitość) i zobowiązań dłużnych (ograniczona emisja, wsparcie metalami szlachetnymi).
W Rosji papierowe pieniądze pojawiły się po raz pierwszy za Piotra III, ale dopiero za czasów Katarzyny II weszły do obiegu. Cesarzowa założyła dwa banki w największych rosyjskich miastach – Moskwie i Petersburgu. Były to kartki papieru z pojedynczej próbki, wydrukowane czarnym atramentem, trochę przypominające współczesne pieniądze. Jednocześnie mieli już ochronę w postaci znaków wodnych.
Pieniądz papierowy zyskał swoją znajomą formę dopiero w XIX wieku. Wtedy na banknotach pojawiły się pojedyncze numery i oryginalny rysunek.
