Wszystkich podatników można podzielić na dwie duże grupy – rezydentów i nierezydentów. W zależności od kategorii ustalany jest ich status podatkowy oraz zobowiązanie podatkowe.
Procedura klasyfikacji jako rezydent podatkowy
Od stycznia 2007 roku osoby fizyczne uzyskały status rezydenta podatkowego na nowych zasadach. Muszą teraz przebywać w Rosji przez 183 dni przez 12 kolejnych miesięcy. Odliczanie tego okresu rozpoczyna się od momentu przekroczenia granicy. W związku z tym osoby przebywające w Rosji krócej niż określony czas są uważane za nierezydentów. Wśród nich na przykład turyści, studenci, pracownicy tymczasowi itp.
Takie zmiany w prawodawstwie wynikały z niedoskonałości dotychczasowych definicji. Wcześniej za rezydentów uznawano osoby, które faktycznie przebywały na terytorium Federacji Rosyjskiej przez co najmniej 183 dni w roku kalendarzowym. Okazało się, że każdy obywatel, nawet na stałe mieszkający na terytorium Federacji Rosyjskiej, budził się jako nierezydent podatkowy 1 stycznia każdego roku. Status rezydenta mógł otrzymać dopiero 2 lipca. Okazało się, że do tego momentu wszyscy Rosjanie musieli płacić podatek dochodowy od osób fizycznych w podwyższonej stawce 30%, a następnie otrzymać przeliczenie.
Należy pamiętać, że obywatelstwo Federacji Rosyjskiej nie ma znaczenia dla klasyfikowania go jako rezydenta lub nierezydenta. W ten sposób cudzoziemcy i bezpaństwowcy mogą zostać uznani za rezydentów podatkowych Federacji Rosyjskiej. Z kolei osoby posiadające obywatelstwo rosyjskie mogą zostać uznane za nierezydentów, jeśli na stałe zamieszkują na terytorium innego państwa.
Jeżeli pracownik lub migrant z zagranicy na stałe zamieszkuje na terytorium Federacji Rosyjskiej, staje się rezydentem podatkowym w ciągu około sześciu miesięcy. A wcześniej jest zobowiązany do płacenia podatków według stawki dla nierezydentów. Cudzoziemcy, którzy otrzymali rosyjskie obywatelstwo w ramach systemu uproszczonego na 3 miesiące przed osiągnięciem okresu pobytu wynoszącego 183 dni, nie są uważani za rezydentów podatkowych.
Jednocześnie, jeśli obywatel wyjechał z kraju na krótkoterminowe studia lub leczenie (mniej niż sześć miesięcy), nie traci on statusu rezydenta podatkowego.
Obciążenie podatkowe rezydentów i nierezydentów
Stawki podatku dochodowego dla rezydentów i nierezydentów są różne. Dochód nierezydenta podlega podwyższonym podatkom:
- Podatek dochodowy od osób fizycznych dla nierezydentów wynosi 30%, dla rezydentów - 13%;
- Stawka podatku od dywidend z udziału kapitałowego w działalności spółki wynosi 15%, dla rezydentów - 9%.
Jednocześnie dla wykwalifikowanych specjalistów stawka dla nierezydentów jest zbliżona do stawki dla rezydentów i wynosi 13%.
Zatem do 183 dni pobytu konieczne jest potrącenie z wynagrodzenia pracownika nie standardowej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 13%, ale 30%. Od 184. dnia pracownik może przeliczyć stawkę podatku za bieżący okres. Za zwrot nadpłaty podatku odpowiada organ podatkowy.