Termin „dywersyfikacja” jest powszechnie używany przez biznesmenów i ludzi biznesu, gdy mówią o poszerzaniu zakresu działalności firmy. Przyczyny i cele tego stanu mogą być bardzo różne w różnych firmach. Samo słowo „dywersyfikacja” pochodzi od łacińskiego „diverus” – różne i facere – robić, dosłownie: robić różne rzeczy. Dywersyfikacja w nowoczesnym sensie jest więc rodzajem strategii, zgodnie z którą firma poszerza asortyment towarów lub usług, organizuje nowe obszary działalności skoncentrowane na nowych rynkach.
Przyczyny dywersyfikacji
Mogą być oparte na:
- chęć nie tylko przetrwania w trudnym otoczeniu gospodarczym, ale także wzmocnienia swoich wpływów i pozycji w ostrej konkurencji;
- tworzenie nadmiaru finansów przekraczającego poziom wymagany do utrzymania przewagi konkurencyjnej;
- próby zmniejszenia ryzyka przedsiębiorczego poprzez rozłożenie go na różne obszary działalności;
- możliwość uzyskania większej ilości gwoździ niż przy prostym zwiększeniu wielkości produkcji.
Na przykład firma obuwnicza w trakcie dywersyfikacji zaczyna dodatkowo produkować torby, ponieważ w tym regionie powstało zbyt wielu konkurentów – „obuwia”.
Przyczyną dywersyfikacji może być jednak konieczność reagowania na zmienność sytuacji rynkowej i logiczny rozwój normalnie funkcjonującej produkcji oraz konieczność ładowania nowych miejsc pracy dla osób zwolnionych w głównym przedsiębiorstwie itp.
Cele dywersyfikacji są podobne do przyczyn. To jest to samo pragnienie przetrwania, wzmocnienia swojej pozycji wśród konkurencji, zmniejszenia ewentualnego ryzyka, zwiększenia zysków itp.
Rodzaje dywersyfikacji
Powiązana dywersyfikacja. Definicja mówi sama za siebie. W celu poszerzenia zakresu swojej działalności firma rozwija obszary, z którymi jest bezpośrednio lub pośrednio związana. Oznacza to, że wykorzystuje już zastosowane technologie, surowce zwrotne z własnej produkcji, ustalone kanały dystrybucji (sprzedaży), istniejące moce produkcyjne itp. Innymi słowy, w połączeniu z dywersyfikacją, firma wykorzystuje zalety, które osiągnęła w swojej zwykłej, tradycyjnej sferze.
Na przykład ta sama firma produkująca obuwie zwykła wyrzucać odpady produkcyjne lub przekazywać je innej organizacji. W procesie dywersyfikacji odpady zaczęły trafiać do produkcji torebek, portfeli, etui na okulary itp. Asortyment się poszerzył, miejsca pracy wzrosły, a zyski wzrosły.
Dywersyfikacja niezwiązana jest przeciwieństwem dywersyfikacji związanej. Firma częściowo „wkracza w niezbadane krainy”, tj. rozwija zupełnie nowe obszary przestrzeni biznesowej. Pracownicy opanowują nowe technologie w nowych obszarach produkcji (usług), badają inne potrzeby rynku. Ten rodzaj dywersyfikacji ma na celu przede wszystkim minimalizację ryzyka (jeśli istnieje obawa przed upadkiem istniejącego biznesu) i uzyskanie dodatkowego zysku (jeśli istnieje zaufanie lub przynajmniej nadzieja, że wśród populacja).
W wyniku uzasadnionej i pomyślnie przeprowadzonej dywersyfikacji niepowiązanej, wysoko wyspecjalizowane firmy przekształcają się w duże, zdywersyfikowane konglomeraty, których ogniwa składowe nie są ze sobą funkcjonalnie połączone.
Uderzającym przykładem niepowiązanej dywersyfikacji jest firma naftowa YUKOS, która aktywnie tworzy firmy zajmujące się technologią komputerową, promocją sieci lokalnych i udostępnianiem Internetu swoim oddziałom i klientom zewnętrznym, programowaniem itp.
