Papiery wartościowe są zwykle przedmiotem dość swobodnego obrotu na rynku. Posiadacze akcji, obligacji i instrumentów pochodnych instrumentów finansowych mają możliwość zbycia ich według własnego uznania. Z biegiem czasu w społeczeństwie pojawiła się potrzeba usprawnienia operacji z aktywami papierowymi. W tym celu powstały specjalne instytucje skupiające kupujących i sprzedających papiery wartościowe, które stały się znane jako giełdy papierów wartościowych.
Giełda jest co do zasady organizacją akcyjną lub państwową, która zapewnia pomieszczenia do rozliczeń i usługi informacyjne przy dokonywaniu transakcji różnymi papierami wartościowymi. Jednocześnie giełda reguluje działania uczestników rynku, udzielając im określonych gwarancji i otrzymując prowizję za pośrednictwo.
Dziś w większości krajów rozwiniętych przemysłowo większość inwestycji długoterminowych jest realizowana właśnie za pomocą giełdy. Cenę akcji, czyli mówiąc językiem fachowym, ich stawkę określa stosunek podaży do popytu. Wartość rynkowa papierów wartościowych podlega ciągłym wahaniom, co umożliwia uczestnikom rynku osiąganie zysków przy dokonywaniu transakcji kupna i sprzedaży.
O roli giełdy decyduje fakt, że dokonywane na niej operacje przyczyniają się do przyciągania funduszy i ich redystrybucji między najróżniejszymi sferami produkcji społecznej. Wskaźniki rynkowe wykorzystywane w praktyce giełd pełnią rolę swoistego „barometru”, który pozwala wyłapać trendy w rozwoju światowej gospodarki.
Giełdy faktycznie czasowo łączą wolne środki ludności i przedsiębiorstw i przenoszą je między podmiotami działalności gospodarczej. Jednocześnie zapewniona jest maksymalna przejrzystość operacji handlowych oraz zagwarantowane wsparcie arbitrażowe w przypadku sporów. Do pewnego stopnia zestaw standardów etycznych, jakim jest pewien kodeks postępowania dla uczestników giełdy, jest kluczem do uczciwego zawierania transakcji..
Niedoświadczonemu obserwatorowi z zewnątrz może się to wydawać niewiarygodne, ale giełda daje swoim uczestnikom możliwość zarabiania zarówno na wzroście wartości akcji, jak i na ich spadku. Istnieje tak zwany rynek byka, na którym akcje zyskują na wartości, oraz rynek bessy, na którym papiery wartościowe tracą na wartości. Inwestorzy, określani w fachowym żargonie jako „byki”, stawiają na wzrost, podczas gdy „niedźwiedzie”, wręcz przeciwnie, radośnie zacierają ręce, słysząc kolejny komunikat informacyjny o krachu giełdowym.
Największe giełdy znajdują się w Nowym Jorku, Paryżu, Londynie, Tokio i Frankfurcie nad Menem. W Rosji istnieje kilka giełd papierów wartościowych, a największymi parkietami są Moskiewska Giełda, która powstała po połączeniu MICEX i RTS w 2011 r., oraz St. Petersburg Exchange.
