Możesz złożyć skargę na pozbawionego skrupułów pracodawcę, który wypłaca „szarą” lub „czarną” pensję do następujących organów: prokuratura; Sąd; kontrola podatkowa; inspekcja pracy.
1. Sposoby wypłaty wynagrodzeń
Wynagrodzenie wypłacane są na trzy sposoby:
- Wynagrodzenie „białe”: pełna kwota zarobków jest wskazana w umowie o pracę, podatki i składki ubezpieczeniowe są naliczane i opłacane w całości;
- Wynagrodzenie „czarne”: umowa o pracę z pracownikiem nie jest zawarta, wynagrodzenie nie jest nigdzie rejestrowane, sprawozdawczość nie jest składana, podatki i składki ubezpieczeniowe dla pracownika nie są naliczane ani płacone. Ta pensja jest zwykle wypłacana w gotówce;
- Wynagrodzenie „szare”: składa się z dwóch części – „białej” i „czarnej”. Umowa o pracę wskazuje minimalną kwotę, która jest zapisana w dokumentacji księgowej. Z niej są pobierane i odprowadzane podatki i składki. Reszta części odbierana jest przez pracownika nieoficjalnie, tj. „W kopercie”.
2. Do jakich organizacji mogę się zwrócić ze skargą na pracodawcę?
Możesz złożyć skargę na pozbawionego skrupułów pracodawcę wypłacającego „szarą” lub „czarną” pensję do następujących organów:
- kontrola podatkowa;
- inspekcja pracy;
- prokuratura;
- Sąd.
Kontaktując się z urzędem skarbowym, inspekcją pracy lub prokuraturą:
- napisz oświadczenie w dowolnej formie;
- załączyć kopie dostępnych dowodów naruszenia prawa.
Udając się do sądu:
sporządzić pozew zawierający następujące dane:
- wysokość zaległości płacowych;
- żądać pobrania odsetek za zwłokę w wypłacie zarobków;
- roszczenie o odszkodowanie za szkody moralne;
- zwrot kosztów obsługi prawnej;
- inne koszty związane ze sporami sądowymi;
- wymóg wskazania w dokumentach rzeczywistej wysokości wynagrodzenia.
Aby pracodawca został pociągnięty do odpowiedzialności za naruszenie prawa pracy, należy najpierw udowodnić, że dopuścił się nielegalnych działań.
Jako dowód możesz użyć:
- oświadczenia potwierdzające naliczanie i wydawanie „szarych” wynagrodzeń;
- arkusze kalkulacyjne;
- zaświadczenia o wynagrodzeniu wystawione pracownikowi przez księgowego (na przykład za uzyskanie pożyczki w banku);
- ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników zamieszczane w Internecie lub w gazetach (jeśli wskazują wysokość wynagrodzenia);
- informacje o przeciętnym wynagrodzeniu dla tego zawodu w regionie (wg danych Rosstat);
- zeznania świadków;
- nagrania audio i wideo lub zdjęcia utrwalające nielegalne wypłaty wynagrodzeń;
- inne dowody.
Co mamy robić:
- nie spiesz się, aby rzucić;
- zażądać zaświadczenia o rzeczywistych zarobkach w dziale księgowości (na przykład o pożyczkę);
- znaleźć świadków, którzy mogą potwierdzić wypłatę „szarej” lub „czarnej” pensji;
- zbierz inne dowody (im więcej, tym lepiej).
3. Jak możesz złożyć skargę anonimowo?
Wielu pracowników chce anonimowo złożyć skargę na pracodawcę, aby koledzy i pracodawca nie dowiedzieli się o tym fakcie. Niestety nie jest to możliwe. Zgodnie z ustawą federalną nr 59 „O odwołaniu obywatelskim”, kontaktując się z policją, prokuraturą lub sądem, obywatel jest zobowiązany podać swoje dane: nazwisko, imię, patronimię, a także adres pocztowy. Ale wnioskodawca ma możliwość domagać się anonimowości w trakcie postępowania.
Reklamację możesz złożyć na kilka sposobów:
- osobiście przekazać dokumenty;
- wysłać pocztą (wartościowym listem z inwentarzem i paragonem zwrotnym);
- wyślij zgłoszenie za pośrednictwem strony internetowej organizacji.
Jeśli chcesz złożyć skargę anonimowo, wysyłając dokumenty w jakikolwiek sposób, pismo musi zawierać następujące zdanie: „Proszę o nieujawnianie pracodawcy danych osobowych wnioskodawcy”.
Prawo zabrania ujawniania informacji o skarżącym bez jego zgody, jednak w praktyce pracownicy organizacji opiniującej nie ponoszą odpowiedzialności za ujawnienie takich informacji, więc nie ma gwarancji, że informacje o pracowniku, który napisał skargę, nie zostaną poznane pracodawca. Nie oznacza to jednak, że przeciek został celowo zorganizowany. Przy rozpatrywaniu wniosku często konieczne jest uzyskanie dokumentów od pracodawcy. Jednocześnie zakazane jest prawnie żądanie do weryfikacji dokumentów niezwiązanych z rozpatrywaną reklamacją. Dlatego inspektor musi zażądać dokumentów związanych z pracownikiem, który napisał wniosek.
4. Odpowiedzialność pracownika za „szarą” lub „czarną” pensję
Odpowiedzialność za nielegalną wypłatę wynagrodzenia ponosi nie tylko pracodawca, ale także pracownik. Zgodnie z art. 228 Kodeksu Podatkowego Federacji Rosyjskiej, jeżeli podatek dochodowy nie został potrącony przez agenta podatkowego z otrzymanego dochodu, obywatel jest zobowiązany do złożenia w urzędzie skarbowym 3 deklaracji podatku dochodowego od osób fizycznych do 30 kwietnia następnego roku i zapłać podatek do 15 lipca.
Pracownik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności, jeżeli zostanie udowodnione, że:
- wie, że podatek dochodowy nie jest potrącany z jego pensji i że składki nie są pobierane;
- jeśli istniał spisek między pracownikiem a pracodawcą w sprawie nielegalnej wypłaty wynagrodzenia.
Jeżeli deklaracja nie została złożona, a podatki nie zostały zapłacone, obywatel może zostać pociągnięty do odpowiedzialności podatkowej (art. 219 kodeksu podatkowego Federacji Rosyjskiej):
- zostanie pobrana cała kwota podatku do przekazania do budżetu;
- kary zostały naliczone za każdy dzień zwłoki;
- za każdy pełny i niepełny miesiąc zwłoki naliczono grzywnę w wysokości 5% kwoty niezapłaconego podatku (nie mniej niż 1000 rubli, ale nie więcej niż 30% kwoty podatku do zapłaty).
W przypadku popełnienia naruszenia na dużą lub szczególnie dużą skalę lub powtarzającego się naruszenia prawa pracownik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej również na podstawie art. 198 Kodeksu karnego Federacji Rosyjskiej:
Popełnienie przestępstwa na dużą skalę (jeśli kwota niezapłaconego podatku za trzy lata przekroczyła 900 tys. rubli):
- grzywna w wysokości od 100 do 300 tysięcy rubli. lub w wysokości dochodu skazanego przez okres od 1 roku do 2 lat;
- praca przymusowa do 1 roku;
- aresztowanie do 6 miesięcy;
- kara pozbawienia wolności do 1 roku.
Popełnienie przestępstwa na szczególnie dużą skalę (jeśli kwota niezapłaconego podatku za trzy lata przekroczyła 4 500 tys. rubli):
- grzywna w wysokości od 200 do 500 tysięcy rubli. lub w wysokości dochodu skazanego przez okres od 18 miesięcy do 3 lat;
- praca przymusowa do 3 lat;
- kara pozbawienia wolności do 3 lat.
Inne konsekwencje nielegalnej wypłaty wynagrodzenia dla pracownika:
- minimalna wysokość emerytury, zwolnienia chorobowego, wynagrodzenia za urlop, odprawy;
- wysokość zarobków nie jest ustalona w umowie o pracę, więc pracodawca może w dowolnym momencie przestać wypłacać „szarą” lub „czarną” pensję lub ją obniżyć;
- jeśli zaświadczenie wskazuje minimalną kwotę zarobków (wynagrodzenie „szare”), bank odmówi udzielenia pożyczki na dużą kwotę lub hipoteki;
- przy pobieraniu pensji nieoficjalnie nie ma możliwości odliczenia od podatku socjalnego lub od nieruchomości.
5. Chcą przenieść całą odpowiedzialność za „szarą” lub „czarną” pensję na pracodawcę
Obecnie zakazane jest odprowadzanie podatku dochodowego na koszt agenta podatkowego, którym jest pracodawca. Jednak Duma Państwowa przyjęła w pierwszym czytaniu projekt ustawy zawierający zmiany w Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym jeżeli w trakcie kontroli podatkowej zostanie stwierdzony fakt niezgodnego z prawem niepobrania lub częściowego potrącenia podatku dochodowego od osób fizycznych, a podatek zostanie naliczony dodatkowo, pracodawca zapłaci tę kwotę na własny koszt. W takim przypadku pracownik nie musi nic płacić.
Jednocześnie kwoty podatku dochodowego zapłacone przez agenta podatkowego i dodatkowo oszacowane w wyniku kontroli podatkowej nie stanowią wirtualnego dochodu osoby fizycznej.
