Liniowo-funkcjonalna struktura przedsiębiorstwa to specjalny system zarządzania. W tym systemie funkcje menedżerów mogą mieć charakter obligatoryjny i rekomendacyjny. Taki schemat zarządzania opiera się na kilku zasadach i ma szereg cech.
Zasady liniowej struktury funkcjonalnej
W strukturze przedsiębiorstwa zawsze znajduje się dyrektor generalny, pod którego nadzorem pracują kierownicy działów. Wpływają na pracowników zgodnie z wyznaczonymi celami. Kierownictwo wyższego szczebla ma tylko liniowy wpływ na pracowników. Funkcjonalni bossowie mają wpływ technologiczny. Każdy wykonawca może przekazać część swojej pracy podległemu pracownikowi. W ten sposób budowana jest relacja „szef – podwładny”.
Zalety i wady
Istnieje wiele zalet tego schematu zarządzania przedsiębiorstwem. Po pierwsze, system umożliwia uczynienie menedżerów ze specjalistów kompetentnych w swojej dziedzinie. Po drugie, w przypadku niestandardowego incydentu decyzja jest podejmowana i wdrażana niezwłocznie. Po trzecie, menedżerowie funkcjonalni szybko zdobywają doświadczenie, a ich profesjonalizm odpowiednio rośnie. Po czwarte, nie ma problemu ze „znalezieniem skrajności”, gdyż każdy pracownik ponosi osobistą odpowiedzialność za wyniki swoich działań.
Wad liniowo-funkcjonalnej struktury przedsiębiorstwa jest niewiele, ale są one bardzo znaczące. Znanym problemem jest to, że kierownik i jego bezpośredni asystenci są przeciążeni pracą, ponadto dość trudno jest koordynować działania wszystkich działów. Liniowo-funkcjonalna struktura zarządzania działa skutecznie w dużych przedsiębiorstwach produkcyjnych, gdzie stale wytwarzanych jest wiele jednorodnych produktów. W tym przypadku istnieją znaczne korzyści skali w produkcji.
Są jednak sytuacje, w których taki system może wręcz zniszczyć firmę. W przypadku silnej konkurencji na rynku sprzedaży, wzrostu wielkości przedsiębiorstwa, wprowadzania innowacji technicznych, poszerzania asortymentu, komplikowania połączeń zewnętrznych i wewnętrznych – struktura liniowo-funkcjonalna zadziała jak hamulec. Ze względu na duży brak jedności pionów, trudności w koordynowaniu ich funkcji i obowiązków, taki schemat zarządzania staje się bezwładny i traci zdolność adaptacji do nowych warunków. Skuteczność w podejmowaniu decyzji zarządczych może zostać zniweczona z powodu sporów o priorytety. W efekcie pogarsza się interakcja między działami przedsiębiorstwa i wydłuża się komunikacja.
